ارزیابی اقتصادی سناریوی تغییر الگوی کشت در حوزۀ آبخیز سیمینه‌رود به منظور اصلاح مدیریت آب کشاورزی: تلاشی برای احیای دریاچۀ اورمیه با استفاده از سازوکار PES

نویسندگان

  • علیرضا دانشی دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
  • مصطفی پناهی استادیار / گروه اقتصاد محیط‌زیست، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران
  • مهدی وفاخواه دانشیار / گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
چکیده مقاله:

با توجه به خشک‌شدن دریاچه اورمیه، هم‌اینک راهکارهای متعددی در دست بررسی و تدوین هستند. بدون تردید، کاهش تقاضای آب در بخش کشاورزی از طریق برنامه‌هایی همچون «تغییر الگوی‌کشت» را باید از جمله راهکارهای جدی تلقی کرد که تحقق آن، نیازمند انجام ارزیابی اقتصادی ابعاد و پیامدهای مربوط به اجرای چنین برنامه‌ای است. در پژوهش حاضر، تلاش شده تا در قالب ابزار سیاستی «پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی» (PES)، نتایج ارزیابی فنی و اقتصادی راهکار تغییر الگوی کشت در یکی از زیرحوضه‌های دریاچۀ اورمیه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. برای این منظور، پس از استخراج نقشه کاربری اراضی و شناسایی عرصه‌های مورد نظر، اقدام به جمع‎آوری اطلاعات موردنیاز برای ارزیابی برنامه PES با استفاده از تکنیک تلفیقی مصاحبه-پرسش‌نامه گردیده ‌است. طی عملیات میدانی، تعداد 398 فقره پرسش‌نامه تکمیل و از میان سازوکارهای قابل پیشنهاد در قالب برنامه PES، پرداخت به کشاورزان به منظور تغییر الگوی کشت با استفاده از سه نوع گونه روغنی کلزا، سویا و گلرنگ جهت تصحیح مدیریت منابع آبی در حوضه آبریز سیمینه‌رود مطرح شده و نتایج حاصله، از نظر اقتصادی، مورد ارزیابی واقع شده‌اند. نتایج این تحقیق نشان‌ داد که فقط پیشنهاد تغییر الگوی کشت برای استفاده از گونۀ گلرنگ از توجیه اقتصادی  و فنی لازم برخوردار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی اقتصادی سناریوی تغییر الگوی کشت در حوزۀ آبخیز سیمینه رود به منظور اصلاح مدیریت آب کشاورزی: تلاشی برای احیای دریاچۀ اورمیه با استفاده از سازوکار pes

با توجه به خشک شدن دریاچه اورمیه، هم اینک راهکارهای متعددی در دست بررسی و تدوین هستند. بدون تردید، کاهش تقاضای آب در بخش کشاورزی از طریق برنامه هایی همچون «تغییر الگوی کشت» را باید از جمله راهکارهای جدی تلقی کرد که تحقق آن، نیازمند انجام ارزیابی اقتصادی ابعاد و پیامدهای مربوط به اجرای چنین برنامه ای است. در پژوهش حاضر، تلاش شده تا در قالب ابزار سیاستی «پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی» (pes)، نتایج ...

متن کامل

احیای دریاچۀ اورمیه با کمک ابزار اقتصادی «پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی»: ارزیابی طرح پرداخت نقدی به کشاورزان برای خودداری از کشت (نکاشت) محصولات زراعی

افت شدید تراز آب و خشک شدن تدریجی دریاچه اورمیه، مشکلات و نگرانی‌هایی را در سطوح ملی و بین‌المللی به همراه داشته و ضرورت به‌کارگیری رویکرد‌های نوین در اقدامات مدیریتی جهت اصلاح الگوی مصرف آب‌ در محدودۀ دریاچه اورمیه را مطرح ساخته است. از جمله ابزارهای سیاستی اقتصادی و کارآمد برای مدیریت و صیانت منابع طبیعی، سازوکار پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی (PES) در سال‌های اخیر، در کشورهای مختلف موردتوجه قرا...

متن کامل

تغییر روش آبیاری کشاورزان در قالب ابزار سیاستی پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی (PES) به‏منظور احیای دریاچۀ ارومیه

از میان تجربیات مدیریتی شناخته‌‏‏شده‏ برای صیانت از منابع زیستی کمیاب، «پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی (PES)»، یکی از ابزارهای سیاستی اثربخش در مدیریت چنین منابعی است و استفاده از آن با اقبالی فزاینده در دنیا روبه‌رو شده ‏است. به ‏همین‌دلیل در تحقیق حاضر با تبیین نقش این‌گونه ابزار سیاستی در تشویق کشاورزان به اصلاح سیستم آبیاری به‌منظور کاهش فشار به منابع آبی حوضۀ آبخیز سیمینه‏رود، ارزیابی فنی و ا...

متن کامل

ارزیابی سناریوهای مدیریت آب و تأثیر تغییر اقلیم بر پایداری زیست‌محیطی و کشاورزی (مطالعۀ موردی: حوضه‌های آبریز زرینه‌رود و سیمینه‌رود)

دریاچۀ ارومیه واقع در شمال غربی ایران طی دو دهۀ گذشته هر سال حدود 40 سانتی‏متر افت سطح آب داشته و در حال خشک‌شدن است که این مسئله به عواقب اجتماعی و زیست‏محیطی منجر شده است. در تحقیق حاضر شاخص‏های پایداری زیست‏محیطی و پایداری کشاورزی با استفاده از معیارهای عملکرد تحت تأثیر تغییر اقلیم و راهبردهای مدیریت آب برای حوضه‏های آبریز زرینه‏رود و سیمینه‏رود، به عنوان بزرگ‏ترین زیرحوضۀ دریاچۀ ارومیه ارزی...

متن کامل

مدیریت آب رودخانه سیمینه رود در حوزه آبخیز دریاچه اورمیه با به‏کارگیری ابزار سیاستی پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی (pes)

«پرداخت بهای خدمات اکوسیستمی» (pes) یکی از ابزارهای اقتصادی مدیریت منابع طبیعی است که در سال‎های اخیر در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده قرارگرفته و نسبت به سایر ابزارهای مدیریت منابع طبیعی و به ویژه ابزارهای دستوری و کنترلی، نتایج بهتری در پی داشته است. با توجه به مشکل دریاچه اورمیه و روند خشک شدن آن طی سالیان اخیر و نقش مهم آن در زندگی مردم و موجودات زنده منطقه، در پژوهش حاضر تلاش شده تا با ...

پهنه‌بندی مناطق مستعد کشت زعفران در کرمانشاه: رهیافتی برای تغییر الگوی کشت ومقابله با کمبود آب

زعفران جزء محصولات سالم و ارگانیک کشور است. این محصول با برنامه­‌ریزی مدون و ایجاد زیرساخت­‌ها می‌تواند سهم مهمی در صادرات بخش کشاورزی کشور داشته باشد.زعفران جزء محصولاتی است که به آب کمی نیاز داشته و برای استفاده بهینه از منابع آب ‌وخاک و جایگزینی با گیاهان دارای مصرف بالای آب پیشنهاد می‌شود. هدف اصلی این پژوهش، تعیین نواحی مستعد کشت زعفران در استان کرمانشاه با توجه به برخی پارامترهای اصلی مؤث...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 3

صفحات  57- 68

تاریخ انتشار 2016-04-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023